Zonnewarmte aanwenden in de woning: relevante tips!

Wie energiezuinig wil bouwen kan terecht bij heel wat specialisten. De kunst is goed overleg organiseren met wie voor u ontwerpt, bouwt en beheert. Daarom is het zo belangrijk om een energiezuinige woning met verschillende disciplines vooraf goed door te praten. De meeste mensen kennen hun métier, de meeste mensen zijn gemotiveerd en enthousiast. Ik wil u als vakman verwarming en sanitair alvast enkele tips meegeven die u kan gebruiken in uw eerste gesprekken wanneer u stil staat bij het concept. Want het is de bedoeling dat u vanaf conceptfase de verwarming van de woning reduceert tot het absolute minimum, zonder afstand te doen van een vanzelfsprekend comfort in de woning.

Energiezuinig bouwen betekent passief zonne-energie aanwenden.

Dat is een beetje vreemd niet? Een chauffagist die je vertelt om passief zonnewarmte aan te wenden. Alsof er geen zonnepanelen meer op het dak hoeven. Of geen verwarmingsketel meer moet worden geplaatst voor de aanmaak van sanitair warm water. Niets is minder waar. Maar wist u dat een gemiddelde rijwoning die zuid-noord is georiënteerd, opvallend minder energie verbruikt? Wie nog steeds raampartijen langs noordzijde voorziet is natuurlijk meteen gezien voor alle moeite. Nu  moet meer glas voorzien zijn langs de zuidkant om meer zonnewarmte binnen te brengen waardoor je tot meer dan 700 kWh /jaar (voor het gemak 70 kubieke meter aardgas) uitspaart. Dat is toch niet min? Wie dit extrapoleert naar de volledige gebruiksperiode van de woning, 40 levensjaren, kan zo 28.000 kWh aan energie uitsparen. Dat is toch al bijna de uitgespaarde energie van ongeveer 6,5 kalenderjaren voor een goed geïsoleerde woning van pakweg 150 vierkante meter. Hebt u daarom meer geïnvesteerd? Neen, de ramen zijn gewoon meer strategisch en bewust geplaatst.

En wat als je geen woning vindt om noord-zuid te oriënteren? Niet getalmd. Er zijn twee regeltjes om niet te vergeten bij het overwegen op een minder goede locatie.

1. De oriëntatie mag tot 20° afwijken zonder grote opbrengstvermindering van zonnewarmte. (Dus respectievelijk zuidzuidoost en zuidzuidwest verminderen de opbrengst van de ramen maar weinig). Verder dan 20° graden is zeker af te raden;
2. De belemmeringshoek is eveneens van belang. Tot circa 16° blijft de invloed van beschaduwing op het energieverbruik vrij gering. Meer is om problemen vragen. Dus de beschaduwing van de woning is een belangrijk onderzoeksitem bij het ontwerp.

Tips om de woning op laag energieverbruik te beoordelen

• Pas geen hellend glas toe om meer zon in de woning op te vangen. Dit geeft in de zomer te vaak te hoge temperaturen maar ook in de winter verlies je door de extra afkoeling meer warmte.
• Als je luchtverwarming voorziet in de woning gebruik bij de grotere glasvlakken minstens HR+ glas in verband met het comfort in de woning.
• Passief zonne-energie aanwenden vraagt om relatief veel glas in de op de zon gerichte gevel. Het ligt voor de hand om de grootste warmtevraag aan de zonzijde te situeren: meestal zijn dit de woonkamer en enkele studeer of slaapkamers.
• Voorkom dus beschaduwing van de ramen door balkons, balustrades, wanden en beplanting. Dakoverstekken kunnen gunstig zijn. Een dakoverstek is het deel van het dakvlak dat uitsteekt boven de gevel.Hierdoor blijft het gevelvlak direct onder het dakoverstek droog tijdens regen. Tevens werkt een dakoverstek als permanente zonwering. Ze houden in de zomer de zon tegen en vormen in de winter juist geen belemmering (door de lage stand van de zon kan de warmte toch nog binnen).
• Een goede regelbare zonwering heeft absolute voorkeur. Wie dergelijke concepten integreert in zijn/haar nieuwe woning hoeft zo minder of helemaal niet te koelen !

Verwarmingssysteem op maat van zonne-woningen?

Slim verwarmen

Om optimaal gebruik te maken van passieve zonne-energie is het van belang dat uw warmte-afgifte van de verwarmingsinstallatie snel kan worden aangepast aan het aanbod van de zonne-energie. Wanneer de zonnewarmte binnendringt moet het systeem zich daar kunnen aan aanpassen zonder oververhitting te veroorzaken en toch voldoende warmte voorhanden hebben. Anders is de woning misschien wel aangepast voor zonnewarmte maar doet uw verwarmingsinstallatie de voordelen teniet door verder energie te verbruiken.

De woning indelen in zones

De verwarmingsinstallatie zo maken dat je per vertrek, ruimte of zone verwarmt met behulp van een thermostaat die alles kan inregelen. En hier komt dus opnieuw een gekkigheid op de proppen. Wie nu energiezuinig bouwt kan overwegen om decentraal te verwarmen. Zo krijg je maximaal effect omdat waar de zon binnentreedt warmte voorhanden is van buiten via de instraling. De noordzijde daarentegen zal dan waarschijnlijk in het begin van de dag toch nog warmte nodig hebben bij een comfortvraag. Het wordt dus een zaak van goed afwegen waar een extra energiebron moet geplaatst worden en of die al dan niet warmte kan voortbrengen welke over de hele woning kan verspreid worden.

Welke verwarmingstypes zijn geschikt?

• lokale verwarming (zoals een pelletkachel)
• lage temperatuursystemen (convectoren met een ventilator ingebouwd of overgedimensioneerde plaatstalen radiatoren)
• vloerverwarming en of wandverwarming
• meerzone-luchtverwarming.

Serres zijn opnieuw een optie

Wie aan de woning een serre toevoegt, kan een beschutte zitplaats in de zon hebben in voor- en najaar. Tegelijk is een serre op regenachtige dagen toch een warme plek om te vertoeven of te spelen. In een serre kan men ook de was drogen mits de vochtige lucht naar buiten kan worden afgevoerd. Serres zijn energiebesparend omdat ze warmte kunnen stockeren die dan later in de woning kan verspreid worden. En serres kunnen dienst doen als geluidsbuffer. De serre die ik hierbij voor ogen heb bedraagt ongeveer 3 X 2,4 meter. Een serre mag dus nooit de afmetingen van de woning zelf aannemen. Anders wordt het een deel van de binnenruimte en dat is niet de bedoeling. Want de serre is onverwarmd (behalve door de zon). De serre is een overdekte buitenruimte die aan de woning grenst en grotendeels door glas is omgeven.Dank zij een serre kan je gemiddeld 180 kubieke meter aardgas uitsparen (1800 kWh energiehoeveelheid of op 40 kalenderjaren bedraagt dit 72.000 kWh). Dat is niet echt rendabel maar wel comfortabel. Een serre kost immers nog eens  meer geld wanneer je bouwt. Maar wie het budget heeft moet dit zeker laten onderzoeken door de architect. Je kan dankzij de stenen vloer in de serre ook nog nuttige massa opwarmen waarbij deze warmte dan nadien langzaam in de woning kan vrijkomen. Je kunt nu meer en meer woningen zien waarbij het dak van de serre voor de woning deels is voorzien van doorzichtige beglazing voor meer daglichttoetreding. Op het dak zijn dan ook nog eens zonnecollectoren aangebracht zodat de technieken ook vlotter bereikbaar zijn en goedkoper om te laten installeren. Dank zij een vaste spleet van 5 mm over de volledige breedte van de serre aan zowel de onder- als de bovenzijde kan de lucht goed circuleren en opwarmen om zo naar de woning te trekken. De regelbare ventilatieopeningen zijn daarom essentieel: per 15 kubieke meter serre-inhoud 1 vierkante meter toevoeropening en 1 vierkante meter afvoer. Plaats de toevoeropeningen zo laag mogelijk en de afvoeropeningen zo hoog mogelijk. De buitengevel van de serre kan tot slot ook nog eens in enkel glas worden uitgevoerd, een belangrijk argument inzake de beheersing van de kostprijs van de woning. Houdt er dan rekening mee dat de ‘kijkstrook’ wordt uitgevoerd in dubbel glas zodat er geen condensatie optreedt daar waar u wil door kijken. Ook kan men de nachtisolatieschermen toepassen uit de serrebouw. Zo kan men de nacht ingaan met een lagere energievraag in de woning en zo nogmaals energie gaan uitsparen.

Mijn volgende blog zal dieper ingaan op decentrale verwarming en de soorten en toepassingen. Wie graag een gesprek voert kan steeds op mijn website een afspraak beleggen in mijn agenda. Ik ben steeds bereid om u verder ideeën aan te reiken tijdens de conceptfase van uw bouwproject. Zo kan u nog meer en beter geïnformeerd toetsen hoe uw architect bovenstaande oplossingen kan integreren in de woning. En zo weet ik zeker dat de verwarming in uw energiezuinige woning een in zijn juiste proporties wordt benaderd. Veel mensen geven nog teveel geld uit aan isolatie en de bouw van de woning omdat de oude verwarmingstechnieken nadien verder worden toegepast in deze nieuwe constructies. Ik hoop dat u na het lezen van mijn blog over “zonnewoningen” beseft dat u dus keuzes moet maken. En wie isoleert heeft alleen maar een mini-oplossing voor verwarming nodig. Of hoe je dan verwarming niet meer met het oude perspectief van een groot warmtekanon moet bekijken maar eerder als soepele kleine decentrale verwarming die in functie van de noodwendigheid samen met de zonnewarmte tot meer comfort kan leiden. Maar met een kleiner budget in de warmteverbruiker. Omdat men de woning sterker heeft uitgerust en zo ook minder warmte nodig zal hebben. Een heel leven lang.

Filip Van Ongeval

zaakvoerder Vuurvogel (energiezuinige verwarmingsoplossingen)

http://www.vuurvogel.be

actief in de regio Brussel en Vlaams-Brabant (rand rond Brussel)

 

 

 

MET CONDENSATIEKETEL BESPAAR JE JAARLIJKS 35% VAN JE HUDIGE GASVERBRUIK

VAILLANT ECOTEC PLUS

Wie nu nog een oude verwarmingsketel heeft van voor 2000 kiest best voor een nieuwe oplossing. Je kan tot 35% energie besparen.

Hoe komt het dat de nieuwe condensatieketels zoveel besparingen realiseren?

Een condensatieketel heeft een aantal voordelen op de oudere generatie verwarmingstoestellen.

1. BUITENVOELER IS GEEN LUXE  Met een buitenvoeler (een sonde die is verbonden met de kamerthermostaat en de ketel) houdt de ketel steeds bij of het winter of tussenseizoen is.
2. MODULEREN Dank zij de buitenvoeler kan de ketel zelf kiezen hoeveel vermogen er moet ingeschakeld worden om de woning op temperatuur te brengen. Als het -8°C is, dan moet de ketel alle krachten inschakelen. Maar als het 7°C is, dan moet de ketel maar op een vermogen van 30% draaien.
3. ZUINIGHEID IS HET CREDO. Een condensatieketel verwarmt tegelijk 2-3 liter. Wie nu een ketel laat plaatsen ziet dat het toestel makkelijk door de deuropening kan en gewoon opgehangen wordt in de stookruimte. Hoe komt dit? Waar vroeger veel meer water moest op temperatuur gehouden worden, is de huidige generatie ketels zo uitgerust dat er helemaal geen warmte verloren gaat. Het is een toestel dat veel meer uren draait maar op een heel laag niveau.
4. CONDENSATIETECHNOLOGIE IS WINST. Condensatie is een natuurlijk proces waarbij de latente warmte wordt gewonnen uit gasdamp die anders verdwijnt door de schoorsteen. In plaats van 180°C door de schoorsteen te jagen wordt nu nog maximum 60°C naar buiten gestuwd. Dit verschil is de warmte die opnieuw wordt geïnjecteerd in de installatie. Zo bespaart men 11% warmte.
5. EEN JUISTE KAMERTHERMOSTAAT Wie nu de woning wenst op te warmen volgens een vast urenschema kan dit probleemloos instellen op de ketel. Hierdoor wordt de comfortperiode beter omschreven en zal de ketel ook veel minder warmte verloren laten gaan.
6. INTERNETMODULE VERHOOGT COMFORT  Wie nu een internetverbinding heeft kan van op afstand de ketel instellen en opvolgen. Dit is handig voor mensen die een grotere woning degelijk willen beheren.

Meer info? www.vuurvogel.be of www.vaillant.be